Spelen en leren gaan hand in hand

Een jong kind leert door alles wat het doet, wat het ook is. Daar kun je tijdens een leerproces handig gebruik van maken, ook als ouder.

Je hoeft niet altijd educatief bezig te zijn

Veel ouders zijn gevoelig voor het woordje ‘educatief’, zeker als het gaat om speelgoed, apps of tv-series. De werkelijkheid is echter dat vrijwel alles waar een jong kind aan wordt blootgesteld, educatief is. Een kind leert de hele dag door, door alles wat het om zich heen ziet en hoort gebeuren. Het observeert, probeert dingen uit, en verzamelt de hele dag ongemerkt informatie die het zelf weer kan gebruiken om wijzer te worden.

Veel van deze leerprocessen gaan min of meer vanzelf, en zonder dat er extra moeite voor hoeft te worden gedaan. Praten is hier een goed voorbeeld van: als een kind opgroeit in een omgeving waarin gepraat wordt, leert het dit vanzelf. Natuurlijk is extra oefenen prima, maar nodig is het meestal niet. Een kind leert simpelweg door te kijken en luisteren naar anderen.

Ook als het gaat om sociale omgangsvormen leert een kind een heleboel zonder dat je er iets voor hoeft te doen. Een beetje bijsturen, beleefdheidsvormen bijbrengen is natuurlijk goed, maar ook als je dat niet doet weet een kind al snel dat iemand begroeten meestal op een bepaalde manier gaat; simpelweg omdat het dat heeft ‘afgekeken’ bij anderen.

Moet speelgoed educatief zijn?

Speelgoed met het predicaat ‘educatief’ richt zich vaak op een bepaald deel van de ontwikkeling van een kind. Het laat het extra oefenen met letters of cijfers, bijvoorbeeld, zodat de kans groot is dat een kind hier inderdaad wat extra stappen in zal zetten als het er vaak mee speelt. Het is echter niet zo dat het deze stappen niet zal zetten als het niet met specifiek educatief speelgoed in de weer gaat. Ook met ‘normaal’ speelgoed valt namelijk genoeg te leren.

Veel ouders vinden het niet prettig als het huis vol ligt met plastic speelgoed waar weinig fantasie bij gebruikt kan worden. Vaak heeft een bepaald stuk speelgoed een duidelijke functie, en laat het weinig ruimte aan kinderen om er zelf iets anders mee te doen. Hier kun je natuurlijk op letten bij aanschaf. Houten speelgoed is vaak wat ‘flexibeler’, en kan op verschillende manieren gebruikt worden. Dit geeft kinderen de mogelijkheid om er zelf mee aan de slag te gaan, en van alles mee te verzinnen. Natuurlijk kun je, als je dat wilt, als ouder een beetje sturen en bepaalde vaardigheden extra oefenen. Tel bijvoorbeeld samen de houten dieren, of oefen de geluiden die de dieren maken. Geef een kind echter ook vooral ruimte om zelf iets te verzinnen; ook daar leert het een heleboel van.